Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) İşletme Güvenliği Gözden Geçirme Ekibi (OSART), Rusya'nın Novovoronezh Nükleer Güç Santrali'ni (NGS) denetledi. Söz konusu denetim, sırasıyla VVER-440 ve VVER-1200 tipi reaktörlere sahip olan 4. ve 6. numaralı güç ünitelerinin ilk kez denetlenmesi olarak dikkat çekti. Denetim, Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom'un Elektrik Enerjisi Bölümü Rosenergoatom A.Ş. tarafından yürütülen Novovoronezh NGS tesisinde gerçekleştirildi.
IAEA uzmanları, üç hafta süren denetim süreci boyunca Novovoronezh NGS'nin güvenlik düzeyini, işletme prosedürlerini ve personelin güvenlik kültürü ilkelere bağlılığını inceledi. Denetim, farklı ülkelerden gelen 12 uluslararası uzman ve yaklaşık 240 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi. Denetim ekibi, Birleşik Krallık, Fransa, Çin, İran, Brezilya, Belarus ve Güney Afrika'dan gelen profesyonellerden oluştu.
Denetim, IAEA’nın belirlediği dokuz ana güvenlik kriteri çerçevesinde yapıldı. Bu kriterler şunlar:
- Güvenlik İçin Liderlik ve Yönetim
- Eğitim ve Yeterlilik
- İşletme
- Kimya
- Bakım ve Onarım
- Teknik Destek
- İşletme Deneyimi Takibi
- Radyasyon Koruması
- Kaza Yönetimi
Uzmanlar, denetim sırasında özellikle tesislerin, yapıların ve ekipmanların güvenlik durumunu dikkatlice incelediler. Ayrıca, kurumsal performans göstergelerini, kayıtları ve devam eden çalışmaları gözden geçirdiler, atölyelere ziyaretler düzenleyerek personel ile birebir görüşmeler gerçekleştirdiler.
Kaza Yönetimi ve Önerilen Tavsiyeler
Denetim sürecinde yapılan incelemelerden en dikkat çekici olanı “Kaza Yönetimi” konusuydu. OSART ekibi, Novovoronezh NGS’de uygulanan kaza yönetimi yöntemlerinin, sadece Rusya'da değil, dünya genelindeki diğer nükleer santrallerde de en iyi uygulamalar arasında yer aldığını belirtti. Uzmanlar, bu alandaki uygulamanın, santralin güvenlik açısından güçlü bir yönünü oluşturduğunu vurguladılar.
Ayrıca, denetim sonunda santralin güvenliğini ve işletme performansını daha da artırmaya yönelik dört temel tavsiye sunuldu. Bu tavsiyeler, santralin operasyonel verimliliğini yükseltmek ve potansiyel riskleri minimize etmek için kritik öneme sahip.
Novovoronezh NGS Yöneticisinden Açıklama
Novovoronezh NGS Müdürü Vladimir Povarov, yapılan denetimin ardından bir açıklama yaparak, IAEA uzmanlarına minnettarlığını dile getirdi. Povarov, “Novovoronezh NGS’nin iki ünitesinde kapsamlı bir inceleme yapan IAEA’nın uluslararası uzmanlarına teşekkür ederim. Bu ekip, nükleer enerji sektöründe uzun yıllardır kolektif işletme deneyimine sahip profesyonellerden oluşuyor. İnceleme sonuçları olumlu. Uzmanlar, ünitelerin işletme güvenliğini takdir etti,” şeklinde konuştu.
IAEA denetleme ekibi, denetim sonuçlarına dayalı bir rapor hazırlayarak önümüzdeki üç ay içinde Rus hükümetine sunmayı planlıyor. Bu rapor, Novovoronezh NGS’nin işletme güvenliği konusunda elde edilen bulguları ve önerilen iyileştirmeleri içerecek. Rapor, santralin güvenlik standartlarını daha da iyileştirmek ve uluslararası düzeyde kabul gören en iyi uygulamaları pekiştirmek amacıyla yol haritası oluşturulmasına katkı sağlayacak.
Uluslararası İşbirliği ve Güvenlik Standartları
IAEA'nın Novovoronezh NGS’de gerçekleştirdiği denetim, uluslararası nükleer güvenlik işbirliğinin önemli bir örneğidir. Nükleer santrallerin güvenliği, sadece ulusal düzeyde değil, küresel ölçekte de büyük bir önem taşır. IAEA, üye ülkelerle işbirliği yaparak, nükleer güvenlik standartlarının dünya genelinde eşit düzeyde uygulanmasını sağlamak için sürekli olarak çaba göstermektedir. Bu denetim, Rusya’nın nükleer enerji alanındaki güvenlik standartlarını daha da yükseltmek ve uluslararası güvenlik protokollerine uyum sağlamak adına önemli bir adım.