2022 ve 2023 yıllarında ihracatta 9 milyar dolarlık kan kaybı yaşayan Türk demir-çelik sektörü, Uzakdoğu ülkelerinin ihraç gemilerinin Süveyş Kanalı’ndan geçişlerde yaşadığı sorunlardan dolayı 2024 yılının ilk altı ayında ihracattaki performansını artırdı.
Türkiye, 2024 yılının 6 aylık döneminde demir-çelik ihracatını yüzde 31’lik artışla 6,7 milyon tondan 8,8 milyon tona yükseltti. Demir-çelik sektörünün ihracat geliriyse 8 milyar 178 milyon dolardan 8 milyar 853 milyon dolara çıktı.
Yüksek enerji fiyatları ve Türkiye’deki yüksek enflasyon kaynaklı girdi maliyetlerindeki artış yüzünden 2022 yılı üçüncü çeyreğinden itibaren ihraç pazarlarındaki rekabetçiliklerini Uzakdoğu ülkelerine kaptırdıklarını dile getiren Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Başkanı Yalçın Ertan, 1,5 yıllık süreçte Türkiye’nin demir-çelik ihracatında Avrupa’nın payının yüzde 45’ten yüzde 32’lere gerilediğini aktardı.
“Avrupa’daki pazarlarımızı 2022 ve 2023 yıllarında Çin, Güney Kore, Japonya ve Vietnam’a kaptırdık” diyen Ertan, “İsrail-Filistin savaşı sonrasında Süveyş Kanalındaki problemlerden dolayı Süveyş geçişleri 2024 yılı Ocak ayından itibaren hızla azalmaya başladı. Şu anda yüzde 10’lara düştü. Kuru yük ve konteyner gemilerinin geçişleri; 1650’lerden 150-160 bandına geriledi. Çin’den ve Uzakdoğu’dan Avrupa ve Akdeniz ülkelerine ortalama 30 gün olan seyir süresi 65-70 güne çıktı. Bir de navlun fiyatları tonaja göre konteynerlerde 2-3 misli, kuru yük gemilerinde 1 misli arttı. Böyle olunca biz rekabetçiliğimizi tekrar kazanmaya başladık. İlk 6 ayda bilhassa sıcak rulo saç ve yassı mamuller olmak üzere toplam çelik ihracatımız Türkiye genelinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 30’lar seviyesinde arttı” şeklinde konuştu.
Türkiye’de ekonomik şartlarda bir iyileşme yok
“Avrupa’da kaybettiğimiz bize ait olan pazarları bir nebze de olsa geri almaya başladık” tespitinde bulunan Ertan sözlerini şöyle sürdürdü; “Ancak bu süreçte Türkiye’de ekonomik şartlarda heniz istenilen bir düzeyde düzelme maalesef yok. Yüksek girdiler halen aynı yerde orada bir iyileşme yok. Üstelik son elektrik zammı olumsuzluğu da var. Diğer kalemlerde de girdi maliyetleri sürekli artıyor. “Sektörümüzün üzerine büyük yük bindiren yüksek enerji maliyetlerinin yanı sıra Avrupa Yeşil Mutabakatına uyum kapsamında ihracatçı firmaların yapmak durumunda oldukları yatırımlar da var. Kur artışının enflasyon artışı karşısında düşük kalması, döviz bozdurma zorunluluğunu da ilave edersek bunların tümü ihracatçılar açısından büyük engel teşkil ediyor. Diğer yandan dahilde işleme rejimi uygulamasında değişikliğe gidileceği hususu gündemde yer alıyor. Sektörümüzü rakiplerine karşı dezavantajlı konuma geçirmeyecek şekilde bir düzenleme yapılmasının elzem olduğunun altını çizmek isterim.”
İhracatta ürün deseni değişti Ege Bölgesi geride kaldı
Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği’nin 2024 yılı Ocak – Haziran döneminde ihracatının yüzde 8’lik azalmayla 1 milyar 286 milyon dolardan 1 milyar 181 milyon dolara gerilediğine değinen Ertan, “Ege Bölgesi’nin ihracat kalemleri profil ve inşaat çeliği ağırlıklı. Türkiye genelinde ise; bu artış özellikle inşaat çeliği, sıcak yassı rulo, soğuk yassı rulo, kaplamalı yassı mamuller ve borulardan kaynaklanıyor. Buradaki ivme de Türkiye genelini yukarı çekiyor. Biz de bu yassı mamuller ihracatı daha düşük seviyede olduğu için bizi aşağı çekiyor. Bir de Ege Bölgesi’nde inşaat çeliği ihracatı ağırlıklı olarak Yemen’e yapılıyor. Yemen’e yapılan inşaat çeliği ihracatı oradaki problemlerden dolayı geçtiğimiz yıla kıyasla azaldı. Bütün bunlar üst üste gelince bizim ihracatımız Türkiye geneline göre geride kaldı. Biz geçen sene daha yukarıdaydık niye geçen sene profil ihracatı çok daha fazla artmıştı. İhraç edilen ürün deseni değiştiği için Ege Bölgesi olarak Türkiye ortalamasının çok az da olsa gerisinde kalmış olduk. Ancak Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği olarak son 12 aylık ihracatımız yine 2,5 milyar dolar seviyelerinde seyrediyor” diyerek sözlerini noktaladı.
Türk demir çeliği en çok Almanya’ya ihraç edildi
Türkiye’nin demir-çelik ihracatında 2024 yılının ilk yarısında öne çıkan ülkeler; 1 milyar 69 milyon dolarlık tutarla Almanya, 958 milyon dolarla İtalya ve 924 milyon dolarlık ihracatla Romanya oldu. Ege Bölgesi’nden yapılan demir-çelik ihracatında yine Almanya 150 milyon dolarlık taleple zirvede yer alırken, 89 milyon dolarla Amerika Birleşik Devletleri ve 75 milyon dolarla İngiltere sıralandı.