Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait üretim yöntemiyle hesaplanan Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. Buna göre, Türkiye ekonomisi 2024 yılında yüzde 3,2 büyüme sağladı. 2024'ün son çeyreğinde ise büyüme oranı yüzde 3 olarak gerçekleşti.
2024 yılı itibarıyla, üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH, cari fiyatlarla bir önceki yıla göre yüzde 63,5 oranında artarak 43 trilyon 410 milyar 514 milyon liraya ulaştı.
GSYH'yi oluşturan sektörler incelendiğinde, 2024'te inşaat sektöründe yüzde 9,3, ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar alanında yüzde 7,7, finans ve sigorta faaliyetlerinde yüzde 4,9, tarımda yüzde 3,9, bilgi ve iletişimde yüzde 3,4, hizmetler sektöründe yüzde 3,1, gayrimenkul faaliyetlerinde yüzde 2,4, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmetlerde yüzde 1,8, mesleki, idari ve destek hizmetlerde yüzde 1,4, diğer hizmet faaliyetlerinde yüzde 1,2 ve sanayide yüzde 0,5 oranında artış yaşandı.
Kişi başına GSYH değeri, 2024'te cari fiyatlarla 507 bin 615 lira (15 bin 463 dolar) olarak hesaplandı.
Ayrıca, TÜİK, 2024’ün ilk ve üçüncü çeyreklerine ilişkin büyüme verilerinde revizyon yaptı. AA Finans Büyüme Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, 2024 yılı dördüncü çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 2,98 büyümesini beklerken, yıl geneli için büyüme tahminleri ortalama yüzde 3,12 seviyesindeydi.
Türkiye ekonomisinin 2020'den itibaren yıllık büyüme hızları şu şekilde gerçekleşti:
| Yıl | 1. Çeyrek | 2. Çeyrek | 3. Çeyrek | 4. Çeyrek | Yıllık |
|---|---|---|---|---|---|
| 2020 | 4,3 | -10,4 | 6,4 | 6,3 | 1,9 |
| 2021 | 7,5 | 22,3 | 8 | 9,7 | 11,4 |
| 2022 | 7,8 | 7,6 | 4,1 | 3,3 | 5,5 |
| 2023 | 4,5 | 4,6 | 6,5 | 4,6 | 5,1 |
| 2024 | 5,4 | 2,4 | 2,2 | 3 | 3,2 |
Mevsimsel ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2024'ün dördüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,7 artarken, takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,1 oranında yükseldi.
Üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH, 2024'ün dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla yüzde 49 artarak 12 trilyon 704 milyar 50 milyon lira olarak gerçekleşti. Dolar bazında ise bu değer 369 milyar 368 milyon dolar oldu.
Hanehalkı Nihai Tüketim Harcamaları
2024'te hanehalkı nihai tüketim harcamaları, bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 3,7 artış gösterdi ve GSYH içindeki payı yüzde 59,2 oldu. 2024'ün dördüncü çeyreğinde ise hanehalkı nihai tüketim harcamaları, bir önceki yılın aynı dönemine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 3,9 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları ise yüzde 1,6, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 6,1 oranında artış gösterdi.
Mal ve hizmet ihracatı, bir önceki yıla göre yüzde 0,9 artarken, ithalatı yüzde 4,1 azaldı. 2024'ün dördüncü çeyreğinde mal ve hizmet ihracatı yüzde 2 azalırken, ithalatı ise yüzde 1,6 arttı.
İşgücü Ödemeleri ve Net İşletme Artığı
İşgücü ödemeleri, 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 90 oranında artarken, net işletme artığı/karma gelir yüzde 46,5 arttı. İş gücü ödemelerinin GSYH içindeki payı 2024'te yüzde 37,9 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2023'te yüzde 47 iken, 2024'te yüzde 42,2'ye geriledi.