“Yıl Dönümlerinin Kavşağında: Türkiye-Çin Ekonomik İlişkilerine Bakış” başlıklı 6. Türkiye-Çin Ekonomik Forumu’nda Türkiye ile Çin arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi için neler yapılması gerektiği konuşuldu.
Forum kapsamında düzenlenen panellerde iki ülke ekonomik ve ticari ilişkilerini Türk Hava Yolları Genel Müdürü Bilal Ekşi, Huawei Türkiye Direktörü MA Yongnong, Xiaomi Türkiye Genel Müdürü FAN Chunlei, Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Yalçın Madenci, ICBC Türkiye Genel Müdür Yardımcısı XIAO Li, Türkiye İhracatçılar Meclisi Yönetim Kurulu Üyesi Başaran Bayrak, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Türkiye-Çin İş Konseyi Başkanı Korhan Kurdoğlu, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Genel Müdürü İsmail Bütün, Sichuan Airlines Türkiye Genel Müdürü CHENG Xiaobo, Leader International Tourism Group Yönetim Kurulu Başkanı CAO Yiwei, myTECHNIC Yönetim Kurulu Başkanı LU Yupeng, Çin İş Geliştirme ve Dostluk Derneği Genel Başkanı Mehmet Adnan Akfırat değerlendirdi.
Çin Halk Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi LIU Shaobin: “Çin’den gelen elektrikli araçlara uygulanan ek %40 gümrük vergisi kaldırılmalı”
Çin Halk Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi LIU Shaobin açılış konuşmasında “Günümüz dünyasında, son 100 yılda görülmemiş bir değişim süreci yaşanıyor. Ukrayna-Rusya savaşı, Filistin ve İsrail çatışmaları dünya çapında büyük bir krize dönüştü. Ancak, insanlığın ilerlemeye olan inancı asla değişmeyecek. Biz de umutla ve özgüvenle ilerliyoruz. Düzenli ve eşit bir küresel ekonomiyi savunuyoruz. Uluslararası durumlar değişse bile, Çin politikalarını izlemeye devam edeceğiz ve barış ile istikrarın güçlenmesine katkı sağlamayı sürdüreceğiz” diyen Shaobin konuşmasını “Çin ekonomisi uzun vadeli olarak olumlu bir yöne doğru ilerliyor ve yüksek kalitedeki teknolojisi, dünya ekonomisinin gelişimine önemli katkılar sağlıyor. Türkiye ve Çin arasında üst düzey temaslar ve kültürel alışveriş yoğunlaşıyor. Türkiye ile birlikte büyük ortak çıkarlara sahip olmamıza önem veriyoruz ve stratejik iş birliği ilişkilerimizin daha yüksek bir seviyeye ulaşmasını arzuluyoruz.
Geçen yıl, Türkiye istatistiklerine göre iki ülke arasındaki ticaret hacmi 45 milyar doları aştı. Ancak, ticarette büyük bir açık olduğunu kabul ediyoruz. Türkiye ile bu açığı kapatmaya ve yapısal sorunları çözmeye hazırız. İlişkilerin güçlenmesi için karşılıklı çaba gösterilmesi gerekiyor. Çin elektrikli araçlarına uygulanan ek %40 gümrük vergisinin kaldırılması ve doğrudan uçuşların artırılması gibi adımlar atılmalı. Her alanda iş birliklerinin canlanması durumunda Çin’den ülkenize gelen turist sayısında da artış olacağına inanıyoruz” sözleriyle tamamladı.
“50 milyar dolardan fazla ekonomik büyüklük ve 5 milyon turist hedeflemeliyiz”
Üniversitenin Tuzla Kampüsü’ndeki Bekir Okan Kültür, Sanat ve Kongre Merkezi’nde gerçekleşen forumda Türkiye ile Çin arasındaki ilişkilere yönelik açıklama yapan İstanbul Okan Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Bekir Okan, amaçlarının iki ülke arasındaki kültürel ve ekonomik ilişkileri geliştirmek olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı: "Biz İstanbul Okan Üniversitesi olarak sadece iki lisan bilen öğrenciler yetiştirmiyoruz. Aynı zamanda ülkemizin dünya ile olan ilişkilerine de katkı sağlamak istiyoruz. Çin dünyada önemli bir ekonomik güç. Türkiye'de ilk kez bu ilişkileri geliştirmek için Çince Mütercim Tercümanlık Bölümü bizim üniversitede açıldı. Ardından açtığımız Konfüçyüs Enstitümüz bu yıl 10’uncu yılında. Bu enstitü iki ülkenin sadece kültürünü geliştirmek için değil ekonomik ilişkileri geliştirmek için de kuruldu. Çin ile ticari ilişkilerimizin ve turizm iş birliklerimizi artırmanın önemi büyük. Hedefimizin 50 milyar dolardan fazla ekonomik büyüklük ve 5 milyon turist olması lazım."
DEİK Türkiye-Çin İş Konseyi Başkanı-TÜSİAD Çin Çalışma Grubu Başkanı Korhan Kurdoğlu ise
TFI TAB Food Investments şirketinin kurucusu olarak, 10 yılı aşkın süredir Çin'deki ekonomik gelişmeleri yakından takip ettiklerini, Çin'de faaliyet gösterdiklerini aktardı. “Türkiye'nin Çin'deki en büyük yatırımcısı olmaktan gurur duyuyoruz. Hem Türkiye'de hem de Çin'de sağladığımız istihdamın hız kesmeden sürmesi sebebiyle stratejik bir konumdayız. Çin'le ticari ve ekonomik ilişkilerimizin, ticaret hacmimizin ve karşılıklı yatırımlarımızın artması ve gelişmesine büyük önem veriyoruz. Orta ve uzun vadede sürdürülebilir bir ticaretin yanı sıra, ihracatımızın çeşitlenmesini ve Çinli firmaların özellikle katma değeri yüksek sektörlere yatırım yapmalarını arzu ediyoruz. DEİK VE TÜSİAD olarak Çine ihracat koşullarını geliştirmek, enerji, turizm ve yatırımlar konusunda ortak çalışmalar yapmak için çabalıyoruz. Bu somut çalışmaların sonuçlarını birlikte göreceğiz.”
Huawei Türkiye Direktörü MA Yongnong “20 yıldır Türkiye'de faaliyet gösteriyoruz. Türkiye’de 2010 yılından bu yana Ar-Ge merkezimiz bulunuyor. Yatırım ve üretim faaliyetlerimizin yanı sıra gençleri desteklemeye büyük önem veriyoruz. 8 yıldır Türkiye’de uyguladığımız "Geleceğin Tohumları" projesiyle 300'den fazla öğrenciye ulaşmayı başardık, onlara burs verdik. Gelecek süreçte de Türkiye ve Çin arasındaki teknoloji alanındaki gelişmelere katkıda bulunmak istiyoruz” diye konuştu.
Xiaomi Türkiye Genel Müdürü FAN Chunlei, Xiaomi’nin Türkiye’de tesis kurarak telefon üretimine başladığını aktardı ve Çin ile Türkiye arasındaki dostluğun uzun ömürlü olacağına inandıklarını söyledi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Yönetim Kurulu Üyesi Başaran Bayrak: “Hızlı sonuçlanan vize talep ediyoruz”
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Yönetim Kurulu Üyesi Başaran Bayrak konuşmasında büyükelçiden bir ricada bulunmak istediğini belirtti ve ticari seyahatlerde vize kolaylığı istedi. “Çin’de gerçekleşecek fuarlara vize süreci nedeniyle yetkili yollayamıyoruz” ifadesinde bulundu, hızlı sonuçlanan vize talep etti.
Türkiye'nin Çin'den yaptığı ithalatın 45 milyar dolar seviyesine yükseldiğini söyleyen Bayrak “Cari açığımızın büyük bir kısmı, Çin ile yapılan ticaretten kaynaklanıyor. Bu gerçekle hareketle, Türkiye'de Çin ile ticaretin daha dengeli bir yapıya kavuşturulması için taleplerimiz ve çalışmalarımız devam ediyor. Ticaretin gelişmesi, hepimizin lehine olacak. Ülkemizde de 282 Çin menşeli firma faaliyet gösteriyor” dedi.
“2019’da 400 bin Çinli ziyaretçi ağırlamışken, 2023’te bu rakam 284 bine düştü”
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) Genel Müdürü İsmail Bütün turizm sektöründe 60 milyon ziyaretçi ve 60 milyar dolarlık bir hedef belirlediklerini aktardı. 2019 yılında 400 bin Çinli ziyaretçi ağırlamışken, pandeminin yaşanmasının ardından 2023 yılında bu sayının 284 bine düştüğünün altını çizdi: “Bu yılki hedefimiz, bu rakamı en az iki katına çıkarmak. Çinli ziyaretçilere yönelik e-vize uygulamamız var. 28 Haziran'da Çin’den bir havayolu şirketi farklı bir bölgeden Türkiye'ye uçuş başlatmayı planlıyor.”
THY Genel Müdürü Bilal Ekşi: “Sayın Büyükelçi birlikte helva yapmanın zamanı gelmiştir”
Türk Hava Yolları Genel Müdürü Bilal Ekşi Türkiye Çin ilişkilerini helva yapmaya benzetti. “Helva yapsana diye bir şarkı vardır. Ancak helva yapmak için gerekli tüm malzemeler elimizde bulunuyorken, lezzetli bir helva elde etmek mümkün olacaktır. Çin hattı konusunda şikayetler alıyoruz. Bilet fiyatları pahalı ve yaz aylarında bilet bulamıyoruz şikayeti geliyor. Ama bu iş, arz talep meselesi. Tüm Avrupa’ya, yani 800 milyon nüfusa 2 bine yakın sefer yapıyoruz. Amerika’da 13 noktaya haftada 123 uçuş, İtalya’ya haftada 100 sefer, Fransa’ya 120 sefer, İngiltere’ye 100’ün üzerinde sefer yaparken Çin’e haftada 3 noktaya 21 sefer yapıyoruz. Bu maalesef yeterli değil. Çin’de dört havayolu şirketi de Türkiye’ye uçuşa başladı.
Sayın Büyükelçi birlikte helva yapmanın zamanı gelmiştir. Öğrencilerin, iş insanlarının uygun fiyatla uçabilmesi için desteğinizi istiyoruz. Çin havacılık otoritesinin bunu olumlu karşılayacağına inanıyoruz. İki ülke arasındaki hava yolu bağlantısının artması ticareti, turizmi, kültürel ilişkileri çoğaltacaktır.”
Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Yalçın Madenci iki ülkenin uzun yıllar rakip gibi düşünüldüğünün aslında bundan sinerji doğabileceğini ifade etti. “Rekabet eden ülkelerinde artık birlikte iş yapma zorunluluğu doğuyor. Kazan kazan politikasıyla hareket etmeliyiz.”
Çin İş Geliştirme ve Dostluk Derneği Genel Başkanı Mehmet Adnan Akfırat ise Çin ile birlikte Türkiye’nin bir üretim ve dağıtım üssü haline getirilmesi gerektiğini söyledi.
Panellerin ardından katılımcılara İstanbul Okan Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Bekir Okan, Mütevelli Heyet Başkan Yardımcısı Işıl Okan Gülen ve Rektör Prof. Dr. Güliz Muğan tarafından teşekkür plaketi takdim edildi.