Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) yürütücülüğünde gerçekleştirilen 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi (TAE – IX) ekibi yola çıktı. 12 Mart’ta sona erecek olan sefer kapsamında, 16 Türk ve 4 yabancı araştırmacıdan oluşan 20 kişilik ekip, 19 proje üzerinde bilimsel çalışmalar gerçekleştirecek. Sefer kapsamında ayrıca üç lise öğrencisi, projelerini Antarktika'da test etme fırsatı bulacak.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, İstanbul Havalimanı’ndan ekibi uğurlayarak, sefer boyunca kıtada yürütülecek bilimsel çalışmalara dikkat çekti. Kacır, “Seferi, 16 Türk bilim insanımız ile birlikte Avustralya, Kolombiya, Kore ve Malezya’dan 4 yabancı araştırmacının dahil olduğu 20 kişilik bir ekiple gerçekleştiriyoruz. İstanbul’dan başlayan yolculuk, 8 Şubat’ta Antarktika’ya varış ile devam edecek. Horseshoe Adası’nda yürütülecek bilimsel çalışmalar tamamlandıktan sonra 12 Mart tarihinde seferi başarıyla bitirmiş olacağız.” dedi.
Bakan Kacır, Türk bilim insanlarının Antarktika’daki araştırmalarının uluslararası bilim camiası tarafından da yakından takip edildiğini vurgulayarak, şu bilgileri paylaştı:
243 bilimsel çıktı ve stratejik kazanımlar
“2017 yılından itibaren düzenlediğimiz kutup bilim seferleriyle araştırmacılarımıza destek sağlıyoruz. Bugüne kadar Antarktika’ya 8, Arktik’e 4 olmak üzere toplam 12 Ulusal Kutup Bilim Seferi gerçekleştirdik. Bu seferler, bilimsel çalışmaların yanı sıra Türkiye'nin kutuplardaki stratejik varlığını da güçlendirdi. 200’e yakın Türk bilim insanı, kutup koşullarında 100’den fazla projeyi hayata geçirdi. Bu araştırmalar neticesinde 243 bilimsel çıktı üretildi ve 40 lisansüstü tez tamamlandı.”
Türkiye’nin Antarktika’daki Bilimsel Çalışmaları: 7/24 Kesintisiz Araştırma
Türkiye, meteoroloji, uydu konumlama, sismik hareketler, hava kalitesi ve aerosol izleme istasyonlarını, coğrafi olarak en uzak bölge olan Antarktika'ya kurarak çalışmalarını sürdürüyor. 2019 yılında TÜBİTAK bünyesinde faaliyetlerine başlayan Kutup Araştırmaları Enstitüsü, bölgede kesintisiz olarak sismik ve meteorolojik gözlemler gerçekleştiriyor. Bilimsel kutup seferleri, yalnızca stratejik bir misyon değil, aynı zamanda etkin bilim diplomasisinin güçlü bir örneği olarak öne çıkıyor.
20’den Fazla Ülke ile İş Birliği
Kutup araştırmaları çerçevesinde, Türkiye uluslararası alanda 20'den fazla ülke ile iş birliği yaptı. 13 farklı ülkeden 22 araştırmacı, düzenlenen seferlere katılırken, 27 Türk bilim insanı da 9 farklı ülkenin bilimsel araştırma ekipleriyle ortak çalışmalar yürüttü. Bu iş birlikleri sayesinde Türkiye, Avrupa Kutup Kurulu, Antarktika Araştırmaları Bilimsel Komitesi ve Ulusal Antarktika Programları Yürütücü Konseyi’ne tam üye oldu. Ayrıca, Antarktika Antlaşması Çevre Koruma Protokolü’ne taraf olunarak çevresel sorumluluklar üstlenildi.
Yerli ve Milli Teknolojilerin Test Edilmesi
Gerçekleştirilen kutup seferleri, zorlu hava koşullarında yerli ve milli teknolojilerin test edilmesi için önemli bir fırsat sundu. ASELSAN tarafından üretilen telsiz ve röle istasyonları, bilim insanlarının güvenli bir şekilde iletişim kurmasını sağladı. TÜBİTAK SAGE'nin geliştirdiği "Isıl Pil", acil durumlarda enerji ihtiyacını karşılamak için kullanıldı. Ayrıca, yerli insansız hava araçları (İHA'lar), en zorlu şartlarda bile bilimsel çalışmaların daha verimli yürütülmesine katkıda bulundu.
Türk Bilimsel Araştırma Üssü Kuruluyor
Türkiye, Antarktika’daki bilimsel varlığını güçlendirmek ve kalıcı hale getirmek amacıyla Horseshoe Adası’nda bir Türk Bilimsel Araştırma Üssü kurmayı hedefliyor. 8 Şubat’ta Antarktika'ya ulaşması planlanan sefer, araştırma kampında yürütülecek bilimsel çalışmaların tamamlanmasının ardından 12 Mart’ta sona erecek.
20 Kişilik Araştırma Ekibi
Sefer, 16 Türk bilim insanının yanı sıra Avustralya, Kolombiya, Kore ve Malezya’dan gelen 4 yabancı araştırmacının katılımıyla toplam 20 kişilik bir ekip tarafından yürütülecek. Sefer kapsamında kıtada 19 bilimsel proje hayata geçirilecek. Ayrıca, ABD ile yapılan iş birliği çerçevesinde, düşük frekans sinyal verileriyle yakın uzay gözlemleri yapabilen bir ölçüm istasyonu kurulacak.
Çeşitli Disiplinlerde Bilimsel Araştırmalar
TÜBİTAK destekli projeler kapsamında, mikrobiyoloji, ekoloji, çevre kimyası, biyoteknoloji ve jeodezi alanlarında bilimsel çalışmalar gerçekleştirilecek. Horseshoe Adası'ndaki Türk Bilimsel Araştırma Kampı’nın bakım ve onarım çalışmaları yapılacak. Önceki seferlerde başlatılan uzun dönem bilimsel izleme çalışmalarının gözlem ve analizleri derinleştirilecek. Uydu ve meteoroloji istasyonlarının bakımı sağlanarak, Horseshoe Adası ve çevresinin haritalandırma çalışmaları sürdürülecek.
Lise Öğrencilerine Fırsat
Bu yılki kutup seferine lise öğrencileri de katılacak. Geçen yıl düzenlenen Lise Öğrencileri Kutup Araştırmaları Proje Yarışması’nda “İnsansız Kutup Hava Aracı” projesiyle birinci olan takımın üç üyesi, projelerini Antarktika’da test etme fırsatı bulacak. Ayrıca, İklim Değişikliği Araştırma Projeleri Yarışması’nda birincilik kazanan öğrenciler, ilerleyen dönemde düzenlenecek 5. Ulusal Arktik Bilimsel Seferi’ne katılarak araştırmalarını sahada uygulama şansı elde edecek. Gelecek dönemlerde Türkiye’ye ait bir geminin de seferlerde kullanılması hedefleniyor.
Bilim İnsanlarından Açıklamalar
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Orhan Aydın, kutup araştırmalarının büyük önem taşıdığını vurgulayarak, bilim insanlarının gerçekleştirdiği çalışmaların geleceğe ışık tutacağını belirtti. TÜBİTAK MAM Başkanı Prof. Dr. Burcu Özsoy ise sürecin oldukça dinamik olduğunu ve ekibin büyük bir heyecan içinde olduğunu ifade etti.
Öğrencilerden Heyecanlı Bekleyiş
Seferde yer alacak olan Kabataş Erkek Lisesi 11. sınıf öğrencisi Elif Sena Şahin, bu deneyimi yaşama fırsatı elde ettikleri için çok mutlu olduklarını belirtti. Türkiye’nin gençlere sunduğu bu tür fırsatların, farkındalık yaratmada büyük rol oynadığını söyledi.
Bilim Diplomasisi ve Uluslararası İş Birlikleri
Sefer koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy liderliğinde, bilim diplomasisi çerçevesinde çeşitli ülkelerle ikili iş birlikleri gerçekleştirilecek ve üs ziyaretleri düzenlenecek. Seferde, 8 kamu kurumu, 5 üniversite ve 1 lise temsil edilecek. Avustralya, Kolombiya, Kore ve Malezya'dan gelen dört yabancı araştırmacı, dört farklı proje kapsamında çalışmalarını sürdürecek.
Düşük Frekans Ölçüm İstasyonları Kurulacak
Sefer çerçevesinde ABD ile iş birliği içinde birçok düşük frekans (VLF) ölçüm istasyonu kurulacak. Bunun yanı sıra, Horseshoe Adası'ndaki Türk Bilimsel Araştırma Kampı’nın bakım ve onarım çalışmaları yürütülecek, uzun dönem izleme projeleri devam ettirilecek, uydu ve meteoroloji istasyonlarının bakımları yapılacak ve bölgenin haritalandırma çalışmaları sürdürülecek.