Hazine ve Maliye Bakanlığı, Kasım 2024 dönemi merkezi yönetim bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Buna göre, kasım ayında bütçe gelirleri 939 milyar 460 milyon lira, giderler ise 956 milyar 105 milyon lira olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayına göre bütçe gelirlerinde yüzde 25,8, giderlerde ise yüzde 42,5 artış yaşandı.
Kasım ayında bütçe gelirleri, geçen yılın kasım ayına kıyasla yüzde 25,8 oranında bir artış göstererek 939 milyar 460 milyon liraya ulaştı. Bütçe giderleri ise aynı dönemde yüzde 42,5 artarak 956 milyar 105 milyon liraya yükseldi. Ocak-kasım döneminde ise bütçe gelirleri 7 trilyon 793 milyar 286 milyon lira ile geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 67,2 artarken, giderler de yüzde 81,8 artışla 9 trilyon 70 milyar 221 milyon liraya çıktı.
Kasım ayında merkezi yönetim bütçesi 16 milyar 646 milyon lira açık verirken, ocak-kasım dönemindeki açık ise 1 trilyon 276 milyar 935 milyon lira oldu. 2024 yılı için merkezi yönetim bütçesi giderleri için öngörülen 11 trilyon 89 milyar 37 milyon liranın yüzde 8,6’sı kasım ayında kullanıldı.
Faiz Dışı Denge ve Faiz Giderleri
Kasım ayında faiz dışı denge, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 24,0 azalarak 129 milyar 652 milyon lira fazla verdi. Öte yandan, faiz giderleri kasım ayında yüzde 54,6 oranında bir artışla 146 milyar 298 milyon liraya yükseldi.
Personel ve Sosyal Güvenlik Giderleri Yükseldi
Kasım ayında personel giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 81,8 artarak 243 milyar 730 milyon liraya ulaştı. Ayrıca, sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri de yüzde 74,5 artarak 28 milyar 984 milyon liraya çıktı. Bu giderler, bütçede öngörülen rakamların sırasıyla yüzde 9,5 ve yüzde 9,3'ünü oluşturdu.
Mal ve Hizmet Alımları, Cari Transferler Artış Gösterdi
Mal ve hizmet alımları, kasım ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 57,9 artarak 78 milyar 725 milyon liraya çıktı. Cari transferler ise yüzde 44,6 artışla 343 milyar 188 milyon liraya yükseldi.
Vergi Gelirleri ve Diğer Gelirlerde Artış
Kasım ayında vergi gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 22,6 artarak 819 milyar 446 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 19 milyar 2 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 3 milyar 311 milyon lira olarak kaydedildi. Gelir vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi gibi bazı vergi türlerinde önemli artışlar görüldü.
Ocak-Kasım Dönemi Performansı
Ocak-kasım 2024 döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 74,7 artarak 9 trilyon 70 milyar 221 milyon lira oldu. Bütçe gelirleri ise yüzde 67,2 artışla 7 trilyon 793 milyar 286 milyon liraya çıktı. Bu dönemde, vergi gelirleri de yüzde 62,5 artarak 6 trilyon 597 milyar 109 milyon liraya yükseldi.
Gelecek Dönem için Bütçe Beklentileri
Bütçe uygulama sonuçları, 2024 yılı bütçe hedeflerine göre belirli harcama kalemlerinin öngörülen oranda kullanıldığını gösteriyor. Örneğin, personel giderleri ve sosyal güvenlik primi giderleri, bütçedeki öngörülen miktarın büyük bir kısmını aşmışken, mal ve hizmet alım giderleri ile cari transferler de hızla artan harcama kalemleri arasında yer aldı.
Sonuç Olarak
2024 yılı, merkezi yönetim bütçesi açısından artan giderler ve gelirler ile yoğun bir yıl olarak kayıtlara geçti. Faiz dışı denge ve bütçe gelirlerindeki artışlar, harcama kalemlerindeki yüksek artışlarla birlikte, ekonomik stratejilerin gözden geçirilmesini gerektiren bir dönemi işaret ediyor.