Dünya Plastik Konseyi (WPC), plastik kirliliğini sona erdirmek amacıyla yapılacak küresel anlaşma öncesinde hükümetlere çağrı yaptı. Dünya Plastik Konseyi Başkanı Benny Mermans, ülkelerin farklı zorluklarla karşılaştığını ve her birinin özel çözümler gerektirdiğini vurgulayarak, bu nedenle anlaşmanın her ülke ve bölgenin ihtiyaçlarına uygun ve esnek bir şekilde düzenlenmesi gerektiğini ifade etti. Dünya Plastik Konseyi Üyesi ve PAGEV Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu ise plastik atık sorununu çözmenin anahtarının döngüsel plastik sistemine geçiş olduğunu belirterek, "Plastiklerin tüm yaşam döngüsüne döngüsellik kazandırılması ve etkin bir atık yönetim sisteminin oluşturulması, anlaşmanın temel unsuru olmalı" dedi. Plastik kirliliğini sona erdirmek için uluslararası bir antlaşma üzerine yapılacak son müzakereler, 25 Kasım Pazartesi günü Güney Kore'nin Busan şehrinde gerçekleştirilecek.
Birleşmiş Milletler Çevre Meclisi (UNEA) çatısı altında plastik kirliliği ve deniz ekosistemleri konusunda uluslararası bağlayıcılığı olan bir düzenleme oluşturmak amacıyla kurulan Hükümetlerarası Müzakere Komitesi (HİK), 2022'deki ilk toplantısından sonra beşinci toplantısını 25 Kasım Pazartesi günü Busan'da yapacak. Dünya Plastik Konseyi Üyesi ve PAGEV Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu’nun da katılacağı bu toplantıda, plastik kirliliğine son vermek amacıyla yapılacak uluslararası antlaşma üzerine son müzakereler gerçekleştirilecek ve ülkelerin plastik atıkla mücadeleye yönelik yasal bağlayıcılığı olan bir düzenlemenin nasıl etkili olacağı gibi kritik meseleler ele alınacak.
'TEK TİP BİR DÜZENLEME FAYDA SAĞLAMAZ, ÜLKELERE ESNEKLİK SAĞLANMALI'
Dünya Plastik Konseyi (WPC), plastik kirliliğini 2040 yılına kadar sona erdirmek amacıyla yapılacak küresel anlaşma öncesinde, ülkelerin farklı ihtiyaçlarını göz önünde bulunduran ancak ortak bir çerçeve oluşturan bir anlaşma üzerinde uzlaşılması çağrısında bulundu. Dünya Plastik Konseyi Başkanı Benny Mermans, ülkelerin çeşitli zorluklarla karşılaştığını ve her birinin farklı çözümler gerektirdiğini belirterek, tek tip bir küresel politika yaklaşımının etkili olmayacağına dikkat çekti. Mermans, "Bu nedenle antlaşma, her ülke ve bölgenin hedeflere kendi koşullarına uygun yollarla ulaşabilmesi için esneklik sağlamalıdır." dedi.
Mermans, açıklamasını şu şekilde sürdürdü: "Son anlaşma, küresel yükümlülüklerle ulusal önlemler arasında doğru bir denge kurmalı ve ülkelerin kendi koşullarına en uygun çözümleri geliştirebileceği ulusal eylem planları hazırlamalarını sağlamalı. Bu planların, ilerlemenin izlenip raporlanmasını sağlayacak ortak unsurlar içermesi zorunludur. Ayrıca, toplama, ayrıştırma ve geri dönüşüm için yatırımları teşvik eden talep sinyalleri oluşturulmalıdır. Örneğin, plastik kullanan sektörler için ulusal düzeyde zorunlu geri dönüştürülmüş içerik hedefleri belirlemek, döngüsel plastik ham maddelere olan talebi artırarak plastik atıkların değerini yükseltecektir."
YAVUZ EROĞLU'NDAN 'DÖNGÜSEL PLASTİK SİSTEMİNE GEÇİŞ' VURGUSU
Dünya Plastik Konseyi Üyesi ve PAGEV Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu da açıklamasında döngüsel plastik sistemine geçişin önemine işaret etti ve plastiklerin yeniden kullanıldığı, geri dönüştürüldüğü ve sorumlu bir şekilde yönetildiği bir döngüsel plastik sisteminin, plastik atık sorununu çözmenin anahtarı olduğunu söyledi. Döngüsel ekonomiye geçişin sadece sera gazı emisyonlarını azaltmak ve kaynak verimliliğini artırmanın yanında ekonomik kalkınmayı da teşvik edeceğini belirten Eroğlu, bu durumun özellikle atık yönetimi ve geri dönüşüm altyapısı daha az gelişmiş ülkelerde iş imkanları yaratacağını ifade etti.
Başkan Eroğlu, “Plastiklerin tasarımdan geri dönüşüme ve sorumlu kullanım ömrü sonuna kadar tüm yaşam süresine döngüsellik kazandırılması ve amaca uygun bir atık yönetim sistemi geliştirilmesi, antlaşmanın temel taşı olmalı. Bu konuda hem Yönetim Kurulu Üyesi olduğum Brüksel merkezli EuPC (Avrupa Birliği Plastik Üreticileri Derneği) hem de Başkanlığını yaptığım PAGEV ve TOBB Türkiye Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclisi olarak Avrupa’da ve Türkiye’de yoğun çalışmalar yapıyoruz. Tüm bu tecrübelerimiz bize anlaşmanın hedeflerine ulaşırken, plastiklerin topluma sunduğu faydaları korumanın en etkili yolunun da plastik atıkları gerçek bir değere sahip bir emtia haline getirmek olduğunu göstermektedir.” dedi.
Eroğlu şöyle devam etti: "Plastikler, rüzgar ve güneş enerjisini mümkün kılar, binaların ve ulaşımın verimliliğini artırır, gıdaların korunmasını sağlar, altyapıyı geliştirir ve modern sağlık hizmetlerini mümkün hale getirir. Bu nedenle antlaşma, öncelikle sürdürülebilir kalkınma ve iklim değişikliği hedeflerimize ulaşmak için plastiklere ihtiyacımız olduğunu, yönetilemeyen atıkların da kirliliğin birincil nedeni olduğunu kabul etmeli. Bu atık yönetimi eksikliğinden muzdarip yaklaşık 2,7 milyar insana uygun atık yönetimi sağlanmasını önceliklendirmelidir."
NİHAİ ANLAŞMANIN İÇERİĞİNE DAİR EK ÖNERİLER
Dünya Plastik Konseyi, Pazartesi günü yapılacak nihai oturum öncesi, 5 başlıkta anlaşmanın içeriğine dair ek önerilerini de paylaştı:
Sürdürülebilir finans mekanizmaları: Özellikle gelişmekte olan ekonomiler için, gerekli finansmanı sağlamak için sürdürülebilir finans mekanizmalarının hayata geçirilmesi çok önemli. Bu nedenle WPC olarak kamu ve özel sektörden büyük ölçekli yatırımları harekete geçirecek mekanizmaların kurulmasını destekliyoruz. Örneğin, iyi tasarlanmış üretici sorumluluğu programları, malzemelerin toplanması, ayrıştırılması ve geri dönüştürülmesini finanse etmek için kullanılabilir.
Uygulamaya dayalı yaklaşım: Yüksek sızıntı riski taşıyan plastik ürünlerin kirliliğe dönüşmesini önlemek için yerel olarak uygulanabilecek bir karar ağacı değerlendirme çerçevesinin küresel olarak benimsenmesini destekliyoruz. Yasaklar ve kısıtlamalar gibi keskin ve verimsiz önlemler yerine, bu yaklaşım bir plastik ürünün bir ülkedeki toplumsal değerini dikkate alır ve onun kirliliğe dönüşmesini önlemek için uygun çözümler sağlar.
Ticaret: Anlaşma mutlaka geri dönüşüm ve atık yönetimi altyapısına sahip olmayan ülkelerden bu altyapıya sahip olanlara plastik atıkların serbestçe taşınmasını sağlamalı. Bu serbestlik hem plastiklerin döngüselliğini teşvik edecek hem de kirliliği önleyecek ve dirençli bir tedarik zincirini destekleyecektir.
Ürün tasarımı: Plastiklerin daha kolay yeniden kullanılması, geri dönüştürülmesi, onarılması ve dayanıklı olması için tasarıma bu şekilde başlanması gerekir. Anlaşma, dayanıklılık standartlarını belirleyerek, ulusal geri dönüşüm hedeflerini teşvik ederek ve topluluklara atıkları bir kaynak haline dönüştürme yetkisi vererek mevcut ve yeni uluslararası tasarım ilkelerine ve standartlarına dayalı rehberlik sağlamalı.
Kayıt dışı sektör: Şu anda küresel plastik atık toplamanın yüzde 60’ını yöneten sokak toplayıcıları plastik sektörü açısından kritik derecede önemli olarak kabul edilmeli ve söz konusu anlaşma, bu sektörün önemli katkılarını tanımalı. Sokak toplayıcıları, sanayi, hükümetler ve akademi arasında ortaklıklar kurarak tüm paydaşları güçlendiren, sürdürülebilir ve ekonomik olarak uygulanabilir çözümler geliştirmeli. Sokak toplayıcıları resmi bir formata getirilip, sisteme dahil edilmeli, bu sektörde çalışanların sağlık, barınma ve geçinme sorunları önceliklenmeli.
