Emtia piyasası, 2024 yılında sert dalgalanmalarla zorlu bir yılı geride bıraktı. Merkez bankalarının faiz indirimlerine başlaması, jeopolitik riskler, ABD seçimlerine dair belirsizlikler ve küresel resesyon endişeleri, emtia fiyatlarında önemli dalgalanmalara yol açtı. Piyasada görülen fiyat hareketliliği, her bir ürün bazında farklı şekillerde hissedildi.
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirimine gitmesinin ardından, talebin artacağına yönelik beklentiler piyasada etkili oldu. Ancak, Fed’in faiz indirimlerini öngörülenden daha yavaş yapabileceği yönündeki tahminler de piyasa üzerinde baskı yarattı. Öte yandan, ABD’nin Çin’e yönelik uyguladığı yaptırımlar ve Çin’in kendi ekonomisini güçlendirmek adına attığı adımlar, jeopolitik risklerin etkisini artırarak emtia piyasasında hareketlilik yarattı. Ayrıca, kurak hava koşulları ve artan enerji talebi, emtia fiyatlarının yukarı yönlü hareket etmesine katkı sağladı.
Buna karşın, ABD seçimleri sonrası faizlerin beklentilerin üzerinde kalabileceği öngörüleri, doların güçlenmesi ve Trump’ın politikalarına dair belirsizlikler, piyasada değer kayıplarına yol açtı. Özellikle, doların güçlenmesi ve ticaret savaşlarının yeniden alevlenmesi, emtia piyasasında satış baskısının artmasına neden oldu.
Değerli Metallerde Altın ve Gümüş Fiyatları Yükseldi
2024 yılında değerli metallerde dikkat çeken bir yükseliş yaşandı. Altın, yıl içinde yüzde 27,2 oranında değer kazanırken, gümüş yüzde 21,4 artış gösterdi. Altının ons fiyatı, Fed’in faiz indirimleri ve güvenli liman talebiyle 2024’ün sonlarına doğru 2.623,4 dolarla tüm zamanların en yüksek yıllık kapanışını gerçekleştirdi. Özellikle, Orta Doğu’daki gerginlikler, ABD seçimleri ve jeopolitik belirsizlikler altının fiyatını yukarı taşıdı.
Gümüş de endüstriyel talebin artması ve maden üretimindeki yavaşlamanın etkisiyle fiyatını yükseldi. 2024 yılı sonu itibarıyla gümüşün ons fiyatı 34,9 dolara yükseldi. Çin’in güneş paneli üretiminin artması ve gümüşe olan talebin devam etmesi, fiyatların yukarı yönlü hareketine zemin hazırladı.
Paladyum ve Bakır Piyasasında Düşüşler
Değerli metaller arasında paladyum fiyatları, elektrikli araçların yaygınlaşması ve buna bağlı olarak otomobillerin talebinin düşmesi endişeleri nedeniyle geriledi. Ayrıca, paladyuma yönelik endüstriyel talebin azalacağına dair tahminler de fiyatları baskı altına aldı. 2024 yılı boyunca paladyum, özellikle endüstriyel alanlardaki talep daralması ve üretim artışlarına karşı düşük talep ile değer kaybetti.
Bakır ise, 2024’te güçlü talep ve arz endişeleriyle dikkat çekti. Bakır fiyatı, 5,25 dolar ile tarihi zirveye tırmanırken, Çin’in ekonomik teşvik adımları, yeşil enerji sektöründeki büyüme ve maden üretimindeki aksaklıklar bakır fiyatlarını yukarı taşıdı. Arz sıkıntıları ve üretim kısıtlamaları bakır piyasasında fiyatları destekledi. Ayrıca, bakırın enerji dönüşümünde kritik bir rol oynaması, fiyatların güçlü kalmasına yardımcı oldu.
Enerji Fiyatları Düşüşte
2024 yılı enerji fiyatları için zorlu geçti. Brent petrol, resesyon endişeleri ve küresel ekonomik yavaşlama nedeniyle düşüş kaydetti. Petrol fiyatları, 68,51 dolara kadar gerileyerek Aralık 2021’den bu yana en düşük seviyeyi gördü. Libyalı üreticilerin üretimi askıya alabileceğine dair beklentiler, Suudi Arabistan’ın üretim artışı hazırlıkları ve Çin’den gelen zayıf ekonomik veriler, petrol fiyatlarının düşmesinde etkili oldu.
Doğal gaz fiyatları da benzer şekilde gerileyerek, 1,4’lük bir azalma yaşadı. Ancak, bu düşüş, bölgesel arz kısıtlamaları ve kurak hava koşulları gibi faktörlerle kısmi olarak dengelendi.
Tarım Ürünlerinde Sert Dalgalanmalar
Tarım grubunda, kahve ve kakao gibi ürünlerde sert fiyat dalgalanmaları gözlendi. Kahve fiyatları, yüzde 69,8 artışla dikkat çekerken, kakao fiyatları da yüzde 178,2 oranında yükseldi. Küresel arza yönelik endişeler, olumsuz hava koşulları ve Batı Afrika'daki üretim sorunları, kakao fiyatlarının tarihi zirveleri test etmesine yol açtı. 2024 yılı sonunda, kakao fiyatı ton başına 12 bin 931 dolara yükseldi.
Kahve ise, özellikle Brezilya’daki kuraklık nedeniyle arz endişelerinin artması ve tüketimin güçlenmesiyle fiyatları yükseldi. Ancak, buğday ve mısır gibi diğer tarım ürünlerinde, fiyatlarda düşüşler görüldü. ABD’deki buğday hasadının iyi gitmesi ve Rusya-Ukrayna geriliminin azalması, buğday fiyatlarını aşağı yönlü etkiledi.
2024 yılı, emtia piyasası için belirsizliklerle dolu ve sert dalgalanmalara neden olan bir yıl oldu. Merkez bankalarının faiz politikaları, jeopolitik riskler ve ekonomik endişeler piyasayı şekillendirdi. Emtia fiyatları, her bir ürün bazında farklı faktörlerden etkilenerek önemli yükselişler ve düşüşler yaşadı. 2025 yılına dair beklentiler, faiz indirimlerinin hızının azalması ve ekonomik toparlanma beklentileriyle şekillenecek gibi görünüyor.
