Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayına ilişkin dış ticaret endekslerini açıkladı. Verilere göre, ihracat ve ithalat birim değer endekslerinde artış gözlemlendi, ancak miktar endekslerinde düşüş yaşandı.
Eylül 2024'te ihracat birim değer endeksi, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 3,6 oranında artış gösterdi. Bu artışta en belirgin yükseliş, gıda, içecek ve tütün sektöründe yüzde 11,6, ham maddelerde (yakıt hariç) 6,2 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 3,2 seviyelerinde gerçekleşti. Ancak yakıt sektöründe yüzde 12,1'lik bir azalma kaydedildi.
İthalat birim değer endeksi, eylülde yıllık bazda yüzde 4,7 oranında artış gösterdi. Artış, gıda, içecek ve tütün sektöründe yüzde 8,2, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 5,3, imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) ise yüzde 4,3 olarak kaydedildi. Buna karşın, yakıt sektöründe ithalat birim değer endeksi yüzde 3,7 düştü.
Eylül ayında, ihracat miktar endeksi, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla yüzde 5,2 azaldı. En büyük düşüş, gıda, içecek ve tütün sektöründe yüzde 11,8, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 12,6, yakıt sektöründe ise yüzde 34,3 olarak gerçekleşti. Ancak, imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) bir artış gözlemlendi ve endeks yüzde 1,3 oranında yükseldi.
İthalat miktar endeksi ise eylülde yıllık bazda yüzde 5,8 oranında azaldı. Gıda, içecek ve tütün sektöründe ithalat miktarı yüzde 9, yakıtlarda ise yüzde 13,1 oranında düştü. Ancak imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 2,1, ham maddelerde (yakıt hariç) ise yüzde 4,1 oranında bir artış görüldü.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre, ağustosta 155,5 olan ihracat miktar endeksi, eylülde yüzde 4,6 azalışla 148,4 seviyesine geriledi. Takvim etkisinden arındırılmış seriye göre ise, geçen yıl eylül ayında 160,3 olan ihracat miktar endeksi, yüzde 5,2 azalarak 151,9 oldu.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ithalat miktar endeksi, ağustosta 117,9 iken, eylülde yüzde 0,7 azalışla 117'ye geriledi. Takvim etkisinden arındırılmış seriye göre ise, geçen yıl eylülde 122 olan ithalat endeksi, bu yılın aynı ayında yüzde 5,8 azalarak 114,9 seviyesine indi.
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi, geçen yıl eylül ayında 87,7 iken, bu yıl eylül ayında 1 puan azalarak 86,7 olarak kayıtlara geçti.
Eylül 2024 verileri, ihracat birim değerinde artış yaşanırken, miktar endekslerinde özellikle enerji ve bazı hammadde ürünlerinde düşüşler görüldüğünü ortaya koyuyor. İthalat birim değerinde artış kaydedilmesi, yerli üretimdeki maliyet artışlarını ve dış ticaretin genel yapısını etkileyebilir.
