8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü mesajını Fuar Dergisi’ne paylaşan Zeynep Ünal Öztop: ‘’Eşit fırsatlar tanındığında kadınlar her sektörde çalışabilir, her şeyi başarabilir. Elbette yılların oluşmuş önyargılarını, kurulu düzenini değiştirmek çok kolay değil ve toplumsal olarak daha alınacak epey yol var ancak bu uğurda her birimiz ideal kadın – erkek eşitliği sağlanana dek çalışmaya, öncelikle de kendi hanelerimizde bu çabayı göstermeye devam etmeliyiz.’’dedi.
Türkiye’de kadın istihdamının gelmiş olduğu noktaya dair değerlendirmelerde bulunan Zeynep Ünal Öztop, iş hayatına dahil olan kadınların yer aldıkları şirketlere ve ülke ekonomisine katkılarının yadsınamaz bir noktada olduğunu belirtti. Öztop; ‘’ Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, Ekim 2022’de işgücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 71,2 iken kadınlarda bu oran yüzde 35,1. OECD ülkelerinde kadınların iş gücüne katılım oranı ise yüzde 52,4. Eurostat tarafından hazırlanan Yönetimsel Pozisyonlar bülteninde ise Türkiye’de müdür pozisyonundaki kadın oranı yüzde 22, yönetim kurullarındaki kadın oranı yüzde 18, üst düzey yönetici pozisyonunda yer alan kadınların oranı yüzde 11 olarak belirlenmiş. Geçen sene sonunda açıklanan Türkiye’de Kadın İstihdamı ve Kadın Girişimciliği raporunda, Covid-19 salgınıyla başlayan ekonomik daralmanın da kadın istihdam oranlarını olumsuz etkilediği belirtiliyor. Rapora göre Türkiye’de kadınlar, ücret yönünden de dezavantajlı durumda ve cam tavanlar dediğimiz iş hayatında karşılaştıkları görünmez engellerin OECD ülkelerine göre daha fazla.’’ Hep bu sözü örnek veriyorum: “Bir erkeği eğitirseniz, bir erkeği eğitmiş olursunuz, bir kadını eğitirseniz, bir nesli eğitirsiniz.” Erkeklere olumsuz yaklaşan bir söz gibi gelse de kadınların değerini ortaya koyuyor. Öztop, ‘’UNDP’nin Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi’nde (TCEE) Türkiye, dünyada 162 ülke arasında 68’inci sırada, OECD ülkeleri arasında ise en alt sırada yer alıyor. Yani ülkemizin önünde alınacak çok fazla yol var. Oysa iş hayatına dahil olan kadınların şirketlerine ve ülke ekonomisine katkıları yadsınamaz. BM verileri, Kadınların ve kız çocuklarının eğitim düzeyi artırıldığında, ekonomik olarak güçlenmelerine ve daha kapsayıcı ekonomik büyümeye katkıda bulunduklarına dikkat çekiyor. Öyle ki kadınlar arasında artan eğitim düzeyi, son 50 yılda OECD ülkelerinde ekonomik büyümenin yaklaşık yüzde 50'sini oluşturuyor. Üst yönetimlerinde üç veya daha fazla kadın bulunan şirketlerin tüm boyutlarda daha yüksek performans gösterdiği tahmin ediliyor. Hep bu sözü örnek veriyorum: “Bir erkeği eğitirseniz, bir erkeği eğitmiş olursunuz, bir kadını eğitirseniz, bir nesli eğitirsiniz.” Erkeklere olumsuz yaklaşan bir söz gibi gelse de kadınların değerini ortaya koyuyor.’’ dedi. ‘’Bizi en zorlayan şey önyargı.’’ Kadınların iş dünyasında karşılaştıkları zorluklara değinen Öztop, ‘’ Bizi en zorlayan şey “önyargı”. İşimiz gereği pek çok farklı sektörle temasımız oluyor ve Türkiye’de hatta dünyada bile maalesef halen bütün sektörlerde erkek egemenliği olduğunu ve kadın yapamaz algısı olduğunu söyleyebiliriz. Kadın işi, erkek işi diye etiketlenmiş işler var ve eğer bir kadın “erkek” işi olarak görülen bir işi yapıyorsa rüştünü ispat etmesi zaman ve emek istiyor. Ben şirkete girdiğimde 30 yaşındaydım. O dönemlerde hem bir departman yönetmeme hem de yönetim kurulu üyesi olmama rağmen girdiğim toplantılarda misafirmişim gibi davranıldığı çok oldu. Elbette işinize hakimiyetiniz ve birikiminizle bu durum zaman içinde değişiyor ama bunun için bir erkeğin göstermesi gerekenden daha çok çaba göstermeniz gerektiği muhakkak. Bir diğer konu da kadın-erkek çalışanların ücretlendirme politikalarındaki eşitsizlikler. Kurumsal şirketlerde bu durum aşılmış olsa da halen bu dengesizliğin devam ettiği sektörler var. Bunun yanında kadınlar aile hayatıyla iş hayatını dengelerken de çok zorlanıyorlar ve birinden feragat etmek zorunda kalıyorlar. Eğer ailesini geri planda bıraktıysa suçluluk, kariyerinde feragat ettiyse pişmanlık duyuyorlar. Bunun için bu dengeyi sağlamalarını kolaylaştıracak sistemlerin, uygulamaların getirilmesi çok değerli. ‘’ diye konuştu. ‘’TÜYAP olarak her zaman kadın çalışanlar konusunda eşitlikçi bir şirket olduk.’’ Tüyap Fuarcılık Grubu olarak kadın çalışanlar konusunda eşitlik ilkesi doğrultusunda çalışmalarını sürdürdüklerinin altını çizen Öztop, ‘’ TÜYAP olarak her zaman kadın çalışanlar konusunda eşitlikçi bir şirket olduk. Neredeyse yarı yarıya kadınlardan oluşan bir kadromuz var. Ofis çalışanlarımızda, saha ve operasyon ekiplerimizde bu dengeyi hep koruyoruz. Daha erkeksi bir görev olarak tanımlanabilecek fuar teknik operasyonumuzu ve planlamasını bir kadın yönetiyor.’’ açıklamasında bulundu. Kadın bakış açısının iş dünyası için çok değerli olduğu değerlendirmesinde bulunan Öztop şunları söyledi: ‘’İş dünyasının dengeli şekilde erkek bakış açısına da kadın bakış açısına da ihtiyacı var. Biliyoruz ki erkeklerde analitik düşünme, sonuç odaklı ilerleme gibi özellikler daha baskın. Ama elbette sürdürülebilir bir büyüme sadece bu özelliklerle mümkün değil. İş dünyasının, kadınlarda daha baskın olan empati, aynı anda farklı işle uğraşabilme, çeşitli paydaşlar arasında bir ahenk yakalayabilme gibi yetkinliklerine de ihtiyacı var. Kadınların doğaları gereği bulunan bu özellikleri, özellikle yönetim kadrosuna çıkıldığında daha da önem kazanıyor. Konuyu çalışan bir anne şapkasıyla değerlendirdiğimizde ise sepette taşımaya çalıştığınız yumurta sayısı artmaya başladıkça insana inanılmaz bir pratiklik ve zamanı çok doğru kullanma becerileri ekleniyor. Tüm bu özellikler iş dünyası için çok değerli.’’ İş hayatına yeni başlayacak genç kadınlarımıza kendi hayatından örneklerle tavsiyelerde bulunan başarılı iş kadını Zeynep Ünal Öztop, ‘’Kadınlar olarak kariyerimizin başında da olsak, belli bir yere gelmiş de olsak öncelikli yapmamız gereken kendimize güvenmek ve bize dayatılan toplumsal yaptırımlara kulaklarımızı tıkamak. Genç kadın arkadaşlarıma da tavsiyem iş görüşmesinde sandalyeye bu bilinçle oturmaları olurdu. İnsana değer veren, çeşitliliği destekleyen, kapsayıcı politikaları olan, kariyer için gelişim fırsatları sunan şirketlerde çalışmayı hedef edinmeliler. Şirkete, yapacakları işe baktıkları gibi birebir çalışacakları insanı da iyi analiz etmeleri gerektiğini düşünüyorum. Örneğin ben her zaman bir kadın yöneticinin kariyer başlangıcında daha anlayışlı olabileceğini düşünmüşümdür. En azından kendi tecrübelerim hep bu yönde oldu ama elbette bunun istisnaları vardır. Özellikle yeni aile kuruyorlarsa, buna değer veren bir yöneticiyle çalışmak büyük bir avantaj diye düşünüyorum. Gerçi yeni nesil x ve y kuşağından oldukça farklı ve maaşı, yan hakları gibi konulardan ziyade bu saydıklarıma önem veriyor ve dikkat ediyor.’’ dedi. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü mesajını Fuar Dergisi’ne paylaşan Zeynep Ünal Öztop: ‘’Eşit fırsatlar tanındığında kadınlar her sektörde çalışabilir, her şeyi başarabilir. Elbette yılların oluşmuş önyargılarını, kurulu düzenini değiştirmek çok kolay değil ve toplumsal olarak daha alınacak epey yol var ancak bu uğurda her birimiz ideal kadın – erkek eşitliği sağlanana dek çalışmaya, öncelikle de kendi hanelerimizde bu çabayı göstermeye devam etmeliyiz.’’ dedi.
Editör: İbrahim GÜNEŞ
